Ilona Dekkers

Dr. Ilona Dekkers is radioloog in het LUMC. Direct na haar studie is Ilona gestart met haar opleiding tot radioloog in Leiden. Nadat ze in 2020 de opleiding heeft afgerond, is ze gepromoveerd op het onderwerp van kwantitatieve MRI van de hart-nier as. Hiervoor ontving ze de Frederiks Philips prijs voor beste radiologisch proefschrift.

Hoe heeft Ilona de weg naar radioloog bewandeld? Wat zijn haar drijfveren? Hoe voelt het om de eer te hebben een prijs in ontvangst te mogen nemen? En hoe ziet Ilona haar toekomst voor zich?

Ik (Fenna) sprak haar over deze vragen, waar Ilona vol passie uitgebreid antwoord op gaf.

De keuze voor radiologie

Aanvankelijk wilde Ilona internist worden, omdat ze een brede interesse in alle orgaansystemen en pathofysiologieën heeft. Daarnaast is een groot aspect daarvan diagnostisch denken: wat heeft de patiënt nu eigenlijk? Tijdens haar coschappen merkte ze al snel dat de technische toepassing om tot de diagnose te komen haar ook trok. Dit kwam voornamelijk doordat ze heel visueel is ingesteld. Haar eerste coschap liep ze op de radiologie. “Na andere coschappen kwam radiologie steeds terug als leukste en wat goed bij mij past. En nog steeds.”

Ilona vertelt dat je als radioloog een bijzondere rol hebt: “we zijn artsen die werken in een ondersteunend specialisme.” Omdat je in twee werelden zit – de wereld van de techniek en van de geneeskunde – heb je begrip voor beide kanten, vertelt ze. Een technisch aspect kan bijvoorbeeld meer precieze beelden maken, maar biedt het klinische meerwaarde? Dat je scherp moet blijven voor beide kanten, weet Ilona: “Medisch wil men meer weten, maar soms voegt meer weten niet altijd meer toe voor de behandeling van de patiënt. Het is dus altijd goed om vanuit beide perspectieven naar iets te kijken en dan te bedenken welke beeldvorming nodig is voor de casus.” Dat de radiologie een veelzijdig vak is, wordt ook duidelijk als je ziet welke casuïstiek de revue passeert. “Alle orgaansystemen komen voorbij. De radioloog moet dus kennis hebben van de mens van top tot teen.” Daarnaast kan de radiologie nog opgedeeld worden in de diagnostische kant en de interventieradiologie. Tegenwoordig is zelfs de nucleaire geneeskunde onderdeel van radiologie. Ilona heeft gekozen voor de diagnostische kant en is werkzaam als academisch radioloog. Dit houdt in dat ze zich niet alleen bezig houdt met de kliniek, maar ook met de wetenschap en het onderwijs. “De veelzijdigheid van mijn baan maakt dat ik er echt plezier in heb.” 

Van studente naar een opleidingsplek

Snel na haar afstuderen kon Ilona terecht in het LUMC, waar ze later ook een opleiding, fellowship en promotieonderzoek afrondt. Tijdens haar studie geneeskunde in het Erasmus MC volgde ze ook een master in de klinische epidemiologie. Ze besluit om door te gaan als radiologe. “Ik wist na mijn coschappen dat ik graag verder wilde in de radiologie en ben direct verder gaan zoeken naar een opleidingsplek. In het LUMC kon ik direct na mijn afstuderen starten, dus ben ik daar verder gegaan.” Ilona vertelt dat ze op dat moment geen promotieonderzoek had gedaan, maar dat dat ook geen vereiste was om in opleiding te komen. “Ik weet dat veel geneeskundestudenten er wel tegenaan hikken, tegenop zien of over inzitten, maar ik denk dat je je er niet door moet laten ontmoedigen. Vanuit mijn eigen blik denk ik dat het ook heel goed is om gewoon direct mensen door te laten stromen, zonder eerst promotieonderzoek te hebben gedaan. Er zitten veel voordelen aan, zeker voor vrouwen. Je kan gelijk doorpakken en specialiseren.” Ilona was 30 toen ze klaar was met de opleiding. “Als je eenmaal gespecialiseerd bent, heb je het daarna rustiger en hoef je niet zoveel meer na te denken over hoe het te plannen is met alle opleidingsschema’s, maar dat ligt misschien met andere specialisaties anders. Ik ben er wel heel blij mee dat ik de mogelijkheid heb gehad om direct door te gaan met specialiseren.”

Combinatie van een baan en opleiding

Het eerste jaar van de opleiding heeft Ilona vooral gebruikt om kennis te vergaren over de radiologie, om een goede basis te hebben. In het tweede jaar is ze ook een promotieonderzoek gaan doen. “Ik ben promotieonderzoek gaan doen, omdat het altijd al een ambitie van mij was om wetenschap te doen.” Omdat ze ook een researchmaster tijdens haar studie geneeskunde heeft gedaan, had ze de skills om onderzoek te doen. Op de vraag of het niet druk is dit allemaal te willen combineren, antwoordt Ilona dat het hard werken is, maar dat het binnen de radiologie wel te combineren is. “Daarnaast was ik nog jong, 25 of 26 jaar, dus dan is het iets wat je er makkelijker naast doet dan wanneer je ouder bent of al kinderen hebt. Het is ook leuk om te doen, ik heb er altijd veel energie uit gehaald. Af en toe congressen bezoeken en je eigen werk presenteren. Ik heb daar veel van geleerd.” Na haar opleiding subspecialiseert ze zich in de cardiothoracale beeldvorming. Met deze specialisatie focust ze zich in haar baan vooral op CT’s en MRI’s van het hart en de longen. Echter, ook binnen de algemene radiologie ziet ze nog veel casuïstiek voorbij komen. “Eigenlijk ben ik nog steeds alles aan het doen. Van patiënten op de SEH in een emergency setting tot patiënten op de afdeling en controles.”

Promotieonderzoek

Binnen de radiologie is het veel minder gebruikelijk om te promoveren dan bij andere specialismes, vertelt Ilona. Toch besluit ze om een promotieonderzoek te doen. Het onderwerp hiervan: het gebruik van MRI-technieken om de nier af te beelden en te kwantificeren, waarbij morfologie en weefselkarakterisatie belangrijke aspecten zijn. Voor het hart zijn deze technieken in opkomst, maar de nier valt als orgaan buiten de boot. Vanwege een kleinere patiëntenpopulatie is het lastiger om deze technieken toe te passen. Het aantal patiënten met chronische nierschade is 10 tot 15% van de populatie – en vormt een groeiende groep – waardoor toepassing wel belangrijk is. Dit is echter niet de enige reden waarom Ilona voor de nier heeft gekozen als onderwerp van haar promotieonderzoek. “Tijdens mijn geneeskundestudie heb ik onderzoek gedaan naar de nefrotoxiciteit bij behandeling van kinderkanker, dus ik wist al wat van de nieren. Toen ik met mijn promotor sprak, was MRI-technieken ontwikkelen voor de nier een van de onderwerpen die zijn interesse had. Zodoende ging ik hiermee aan de slag”.

Tijdens haar onderzoek werd er vanuit Europa een initiatief opgezet om wetenschappers op het gebied van nier-MRI bij elkaar te brengen. Hier ontmoette ze andere onderzoekers en heeft ze deelgenomen aan het grotere initiatief. Zo heeft ze zich bezig gehouden met het opstellen van een richtlijn voor T1-mapping van de nier – het meten van fibrose – wat ze ook onderdeel heeft gemaakt van haar promotieonderzoek. Door de internationale samenwerkingen lukte het om snel een expertpanel te vormen voor dit onderzoek, wat een vereiste was. Dankzij deze samenwerkingen was het gemakkelijker om tot een set van aanbevelingen te komen. Haar netwerk is hierdoor ook gegroeid; fysici, nefrologen, radiologen, ze heeft veel mensen met verschillende achtergronden leren kennen. “Het is leuk om met de pas opgerichte community contact te hebben. Je komt elkaar op congressen steeds weer tegen. Omdat er zo weinig mensen bezig zijn met onderzoek binnen dit onderwerp is het leuk om met hen in contact te staan. Dat maakt dat ik ook veel heb mogen spreken op grote internationale congressen. Ik heb op een gegeven moment symposia medegeorganiseerd, wat een mooie ervaring was om wat terug te doen voor de wetenschappelijke community.”

Frederik Philipsprijs

Ilona heeft in 2021 de Frederik Philipsprijs voor beste radiologisch proefschrift in ontvangst mogen nemen. “Ik denk dat een van de bijzonderheden aan mijn proefschrift de internationale, grootschalige samenwerking is geweest. Ik heb me niet gehouden aan een vooraf gebaand pad of wat de promotor opdroeg, maar ik heb mijn onderzoek gevormd naar wat ik tegenkwam. De samenwerkingen en de veelzijdigheid van het onderzoek – epidemiologische aspecten, toepassing van nieuwe technieken en de geneeskunde – maakten mijn onderzoek denk ik uniek en prijswaardig.” De prijs heeft een mooi plekje gekregen op haar bureau. Het stimuleert haar ook om actief verder te gaan met onderzoek: Na haar eigen onderzoek heeft ze diverse masterstudenten en promovendi begeleid en is ze co-promotor (geweest) van promovendi. Zelf heeft ze bovendien veel geschreven aan een nieuw onderzoeksvoorstel om met MRI-technieken de interactie tussen het hart en de nieren te onderzoeken.

Veni-Beurs

Voor het onderzoeksvoorstel over de interactie tussen het hart en de nieren heeft Ilona de Veni-beurs van ZonMw toegekend gekregen. Dit noemt ze ook een hele eer. “Om een onderzoeksvoorstel in te mogen dienen, moet je een CV hebben dat kwalificeert. Het is behoorlijk competitief en je hebt een bepaalde bagage nodig om mee te mogen doen.” Nadat haar voorstel ingestuurd was, werd het verstuurd naar internationele reviewers, wat een stressvolle en drukke tijd voor haar was. Het onderzoeksvoorstel moest vernieuwend genoeg zijn en aansluiten bij je specialisatie en je ervaringen. “Het was dus allemaal niet heel gemakkelijk en een drukke tijd. Tussen de voorronde en de presentatieronde ben ik ook nog bevallen van onze oudste.” 

Extracurriculaire activiteiten

Sinds Ilona deel heeft genomen aan het internationale onderzoek, heeft ze zich ook aangesloten bij de nier MRI-werkgroep van de internationale MRI-vereniging. Toen de subsidies eindigden, moest deze werkgroep ondergebracht worden in een andere wetenschappelijke vereniging. Nadat dit gelukt was, heeft Ilona de rol van vice-chair op zich genomen. Het jaar erna, ondertussen een kalenderjaar geleden, was ze de chair hiervan. Met de werkgroep worden virtuele workshops georganiseerd. Daarnaast begeleidt ze een promovendus uit Sheffield die aan een nieuwe technische richtlijn werkt.

Omdat Ilona nu staflid is, hoeft ze geen rekening meer te houden met een lopend promotieonderzoek of een opleiding. “Dat maakt het makkelijker om dingen te plannen en te organiseren, al zorgt het hebben van een jong gezin soms ook wel voor een organisatorische uitdaging.”, zo licht ze toe met een glimlach. 

Indrukwekkende momenten tijdens de carrière

Op de vraag wat het meest indrukwekkendste moment was in haar carrière, weet Ilona niet direct een antwoord. “Het winnen van de Philips-Frederiks prijs was een mooi moment, maar uitgenodigd worden om als gastspreker te spreken op een internationaal congres heb ik ook als een hoogtepunt ervaren.” Maar eigenlijk beschrijft ze bijna iedere dag als een hoogtepunt: “Als je in de patiëntenzorg een bijzondere diagnose stelt, is dat ook heel indrukwekkend. Je hebt er iedere week wel een aantal. Dan weet je dat je de komende week niet meer zoiets bijzonders gaat tegenkomen. Die casus onthoud je voor langere tijd.” Het meest indrukwekkendst is dan, zo vertelt ze, als je er zelf bij bent, bijvoorbeeld op de spoedeisende hulp, of op de CT-kamer. Maar ook een MDO of bespreking kan bijzonder zijn: “Ik denk dat je inspiratie moet plukken uit de gewoon kleine dingen die je in je dagelijkse werk meemaakt. Bijvoorbeeld een AIOS die je helpt zelfstandig echo-onderzoeken uit te voeren, of iemand die je begeleid hebt presenteert zijn/haar thesis. Dan sta je misschien niet zelf in de belangstelling, maar het is ook heel mooi om te zien hoe een ander dat dan voor elkaar heeft gekregen.”

Rolmodellen

“Heel veel” antwoordt Ilona als ik vraag of ze rolmodellen heeft. In het bijzonder licht ze er drie uit. “prof.dr. Tim Leiner, nu werkzaam bij Mayo Clinics in Amerika. Hij was altijd geïnteresseerd in de voorhoede van de MRI van de nieren en is heel gepassioneerd in zijn werk. Zijn lectures zijn interessant en inspirerend en hijzelf is visionair en actief op congressen. Echt wel een rolmodel voor mij dus.” Daarna benoemt ze prof.dr. Regina Beets-Tan, afdelingshoofd en hoogleraar radiologie van het Antoni van Leeuwenhoek. In een zomercursus voor AIOS in Italië die door Regina gegeven werd, vertelde ze over hoe zij als jonge radioloog samen met de chirurgen om tafel ging zitten. Het is belangrijk te weten wat voor een chirurg relevant is om de juiste informatie uit de MRI door te geven. Door dit te bespreken, kan de informatie bondig op een juiste manier op papier gezet worden. “Ik vind haar heel inspirerend. Niet alleen hoe ze die cursus en de handvatten heeft opgezet, maar ook hoe ze als vrouw radioloog en hoogleraar is. Haar denkwijze van kort en bondig beschrijven wat er op de scan te zien is, komt ook terug in mijn werk, waar ik samenwerk met cardiologen. Ik wil ze geen overload aan informatie geven, maar juist de informatie die ze nodig hebben.” En last but not least passeert de naam dr. Susan T. Francis de revue. Zij is hoofd van Sir Peter Mansfield in Nottingham en ook onder Sir Peter Mansfield himself gepromoveerd. Hij heeft de nobelprijs gekregen voor het ontdekken van MRI. “Susan heeft mij begeleid in de technische richtlijnen voor T1. Het is heel bijzonder om te zien hoe zij als vrouw, ingenieur en fysicus leiding geeft aan een onderzoek, studies op poten heeft gezet en ook een gezin heeft en draaiende houdt. Voor mij is ze daarom een heel inspirerend persoon.”

Ambities voor de toekomst

Ilona heeft nu een gezin en werkt full-time, iets wat niet heel vaak voorkomt in deze generatie. “Er komt nu een generatie aan die er anders in staat. Dat er een gedeelde verantwoordelijkheid ligt bij de vrouw én de man, dat vaders ouderschapsverlof opnemen bijvoorbeeld. Dat is ook eigenlijk helemaal niet zo gek.” Voor Ilona is de keuze om full-time te werken weloverwogen. Ze vindt het belangrijk om in haar functie als academicus tijd te hebben voor verschillende taken. “Als je minder dagen werkt, lever je dat ook ergens in qua klinische ervaring. Zeker omdat je verschillende aandachtsgebieden hebt, is het lastig om niet full-time te werken en je kennis op peil te houden. Dus ja, ik werk fulltime en ik heb er nog steeds geen problemen mee. Dat komt ook door de fijne afwisseling in mijn werk en de diensten die ik af en toe draai.”

Ilona geeft aan dat ze de dynamiek van meerdere functies met elkaar combineren echt heel leuk vindt. “Dat maakt ook waarom ik dit werk gekozen heb.” Het werk als radioloog combineert ze graag met wetenschap, dat ze nu promovendi mag begeleiden, vindt ze hierin al en hele mooie stap. Of ze dan op termijn hoogleraar radiologie wordt? “We moeten zien hoe het loopt, maar wie weet!”

Tips voor de jonge dokter en onderzoekers

Ilona geeft aan geneeskundestudenten graag de tip om verder te kijken dan alleen de mainstream specialismes. “Je hebt de top drie, maar kijk ook eens bij de kleinere specialismes. Loop eens een keer een keuzecoschap als je ze anders niet tegenkomt."

De onderzoekers wil Ilona meegeven te kijken naar mogelijkheden ook buiten de gebaande paden. En daarbij: denk ook na waar je op de lange termijn naartoe wil. Waar haal je energie uit? Waar liggen je interesses en sluiten die aan bij een groter internationaal consortium? Kan je dat onderdeel maken van je promotieonderzoek?

Maar bovenal wil ze de jongere dokters meegeven: “Kies iets waar je energie van krijgt en waarin je het niet erg vindt om veel uren te maken. Dan voelt het ook niet als werk, maar meer als veelzijdig en een hobby.”