Daphne Roos

Beknopte biografie:

Daphne heeft mij uitgenodigd bij haar thuis in IJburg waar ze een heerlijk huis heeft aan het water. Het huis geeft haar, naar eigen zeggen, elke dag het gevoel van thuiskomen in een vakantiehuis op Ibiza. Ze woont hier met haar man, twee kinderen, zes katten, vier konijnen en vele vissen verzameld in drie aquaria.

Waarom ben je Geneeskunde gaan studeren?

Eigenlijk wilde ik piloot worden. Ik vind vliegtuigen fantastisch en ik kende in die tijd alle modellen uit mijn hoofd. Ik heb het toelatingsexamen gedaan voor de internationale luchtvaartschool maar ik ben helaas gezakt. In dezelfde periode maakten computers hun opmars en dacht ik dat het een slimme zet zou zijn om dan maar iets met ICT te gaan doen. Ik ben medische informatiekunde gaan studeren, waarbij informatiekunde en ICT afgewisseld werden met geneeskunde colleges. De geneeskunde colleges vond ik het allerleukste en het jaar daarna schreef ik mij in voor de Geneeskunde opleiding. De opleiding vond ik ontzettend leuk en tegen het einde van de opleiding had ik bedacht dat ik gynaecoloog wilde worden. 

Hoe ben je dan bij de urologie terecht gekomen?

Een vriendin raadde mij een keuzecoschap urologie aan. Dit leek mij een goede aanvulling op mij ambitie om gynaecoloog te worden. Tijdens die twee weken urologie was ik de enige ‘assistent’ omdat alle arts-assistenten afwezig waren. Ik mocht daardoor als coassistent heel veel doen; de visite op de zaal en assisteren op de operatiekamer. Het mooiste vond ik dat de urologen zeiden: “Wij hebben het mooiste vak ter wereld”. Dat was de eerste keer dat ik een specialist zó over zijn vak had horen praten. Ik heb aan de urologen gevraagd wat ik moest doen om in opleiding te komen tot uroloog. Voor de ontwikkeling van mijn algemene klinische kennis adviseerden zij mij om voor korte tijd als ANIOS bij de chirurgie te gaan werken. Na twee maanden als ANIOS chirurgie, heb ik gesolliciteerd en werd ik aangenomen voor de opleiding tot uroloog!

Tijdens de vooropleiding bij de chirurgie begon je toch te twijfelen?

Ja, toen ging het mis! Bij de chirurgie vond ik het nog leuker! Het opereren en de patiëntenpopulatie beviel mij zo goed, dat het voor mijn gevoel het beste past bij wie ik ben. Na de vooropleiding heb ik nog een jaar de urologie opleiding gedaan in het AMC. Ik vond namelijk wel dat ik het een kans moest geven omdat ik buiten mijn twee weken keuzecoschap, helemaal geen ervaring had bij de urologie. In dat jaar merkte ik dat ik de urinewegen, als anatomische gebied, toch te beperkt vond en de acute zorg miste.

Ondanks dat ik een loyaliteitsconflict voelde met de urologie, heb ik besloten mee te solliciteren voor de chirurgie opleiding omdat daar mijn hart lag. Ik werd gelukkig aangenomen. Uiteindelijk denk ik dat ik in veel specialismen een gelukkige dokter zou zijn geworden. Ik ben een enorm positief en optimistisch mens en ik vind eigenlijk alles leuk. Voor mij is de essentie dat je een goede dokter bent, wat je ook doet.

Wist je al meteen dat je gastro-intestinale chirurgie (GE) wilde gaan doen?

Nee, dat is pas later ontstaan. Ik ben nog heel algemeen opgeleid, waarbij tot het vijfde opleidingsjaar nog alle facetten van de chirurgie aan bod kwamen. Pas in mijn zesde jaar heb ik mijn differentiatie GE chirurgie gedaan. Uiteindelijk heb ik voor de GE gekozen omdat dat het voor mijn gevoel het epicentrum van het lichaam is, met als kroon het pancreas. Het blijft een uitdaging om in dat gebied gedurende een lange operatie, heel precies te werk te gaan. Je moet er van houden om een paar uur lang op twee vierkante centimeter kleine knipjes te zetten. Elke operatie en elke tumor is weer anders en de nauwe verbinding met de bloedvaten, galwegen en darmen vergen een optimale concentratie. Het is een soort monnikenwerk!

Hoe heb je promotieonderzoek gecombineerd met je opleiding tot chirurg?

Tijdens mijn vooropleiding voor de chirurgie ben ik al begonnen met onderzoek naar selectieve darm decontaminatie (SDD). Deze medicatie wordt al gebruikt als infectie preventie op de intensive care, maar ik heb een placebo gecontroleerde randomized controlled trial opgezet over het gebruik van SDD bij electieve GE chirurgie. Als het microbioom van de mens over een paar jaar duidelijk is, verwacht ik dat het nog veel meer gebruikt gaat worden. Promoveren naast een fulltime baan en gezin vond ik wel een pittige uitdaging. Na tien jaar parttime onderzoek, ben ik in 2013 gepromoveerd. Achteraf had ik het misschien liever voor mijn opleiding gedaan.

Waar ben je na je opleiding tot chirurg gaan werken? 

Na de opleiding ben ik eerst als Chef de Clinique in het Rijnland ziekenhuis gaan werken en daarna ben ik als Chivo (chirurg in vervolgopleiding) in het OLVG aan de slag gegaan. Mijn Chivo-schap was gericht op GE en ik heb ik die periode veel pancreaschirurgie kunnen doen.

Na mijn Chivo-schap kon ik niet direct een geschikte baan vinden omdat ik een duidelijk voorkeur had voor pancreaschirurgie en deze vacatures schaars zijn. In de negen maanden die volgden heb ik thuis gezeten. In deze tijd heb ik aan mijn promotieonderzoek gewerkt en het gaf mij de kans meer thuis te zijn voor de kinderen. Om mijn chirurgische vaardigheden op pijl te houden heb ik wekelijks, onbetaald, onder begeleiding van een collega chirurg bariatrische patiënten geopereerd. Gelukkig kon ik na deze periode aan de slag in het St. Antoniusziekenhuis als fellow GE en bariatrie.

Uiteindelijk kwam de perfecte vacature voorbij. In het Reinier de Graaf Gasthuis zochten ze een pancreas en colorectaal chirurg en dat was precies wat ik ambieerde!

Bij de rectumresecties werk je ook met de Da Vinci Robot. Hoe heb je jezelf hiervoor gekwalificeerd?

Toen het Reinier de Graaf Gasthuis in 2015 een Da Vinci Robot aanschafte moest ik een cursus volgen om met de robot te mogen opereren. Dat begint met een e-learning module en een bezoek aan het opleidingscentrum in Straatsburg voor uitleg over het apparaat. Daarna moet je veertig “vlieguren” maken op de console van de robot en een examen afleggen. Hierna ga je meekijken bij robot operaties in een andere kliniek en komt een ervaren robot operateur meekijken in jouw kliniek. Als het opereren onder begeleiding goed gaat wordt je losgelaten en kan je echt zelfstandig aan de slag. Ik doe dit overigens in team verband met mijn collega GE chirurg. 

Op dit moment zorgt robotchirurgie nog niet voor betere radicaliteit of minder complicaties. We hopen dat het op termijn voor betere functionele uitkomsten zorgt. Dan moet je denken aan minder erectiele dysfunctie en blaasontledigingsstoornissen. We gaan onze resultaten vergelijken met onze eigen laparoscopische low-anterior resecties. De resultaten hiervan moeten nog volgen. 

Wat is jou rol als coassistentenopleider?

Sinds drie jaar ben ik in het Reinier de Graaf Gasthuis bij de chirurgie de coassistentenopleider. Dat vind ik fantastisch om te doen. Ik hoop dat ik ze wat kan meegeven over wat het inhoudt om een goede dokter te zijn. 

Wat is volgens jou een goede dokter?

Het begint met een lief mens zijn voor je patiënt. Dat betekent voor mij goed luisteren naar de patiënt en geduld hebben. Daarnaast is het belangrijk dat je een kundige dokter bent. Ik zeg altijd tegen de assistenten dat ze een soort Sherlock Holmes moeten zijn. Ik adviseer ze om alles uit te pluizen en zich tot in de details te verdiepen in de casus. 

Mijn laatste stelling in mijn proefschrift is: ‘Je moet je vak serieus nemen, maar niet jezelf.’ Als je jezelf heel serieus neemt dan ga je jezelf ook heel belangrijk vinden, terwijl je gewoon een schakel bent in het zorgproces. Als je een OK verpleegkundige hebt die niet functioneert, kan je zelf nog zo’n briljant chirurg zijn maar dan leidt het niet tot het best resultaat.

We maken ook hele heftige dingen mee en doen allemaal wel eens wat fout. Als je dan niet af en toe achter de schermen een goeie grap kan maken wordt het allemaal wel heel zwaar.

Heb jij als vrouw in dit vak een glazen plafond ervaren?

Ik geloof dat als mensen zien dat je het serieus meent met een superspecialisme, jezelf helemaal inzet en begaan bent met de patiënten, er geen verschil is tussen man en vrouw. Toen ik in het Reinier de Graaf Gasthuis ging werken als pancreaschirurg heb ik in de regio wel mijn plekje moeten verdienen omdat niemand mij nog kende. Dat heeft er toe geleid dat ik sinds twee jaar voorzitter ben van het samenwerkingsverband tussen vier pancreas centra in Zuidwest Nederland.

Sinds een half jaar ben ik tevens bestuurslid van de NVGIC (Nederlandse Vereniging voor Gastro-Intestinale Chirurgie). Bijzonder daaraan is dat ik, sinds de oprichting van deze vereniging, de eerste vrouw ben in het bestuur. Dat zegt misschien iets over de man-vrouw verdeling binnen het specialisme waarin ik werk of over de behoefte van vrouwen om bestuurstaken te ambiëren, maar ik vind het een ontzettend interessante en leerzame aanvulling op mijn werk als medisch specialist.

Kan je wat meer vertellen over je vrijwilligerswerk in Ghana?

Ik ben drie keer voor één week naar Ghana geweest voor de Hernia Society. De Hernia Society is nu tien jaar bezig en de teams zijn steeds groter geworden en het aantal ziekenhuizen in Ghana is uitgebreid. We doen daar vooral liesbreukcorrecties en een enkele navel- of littekenbreukcorrectie.

Het is een fantastische ervaring om daar te mogen opereren. Je leert te roeien met de riemen die je hebt want de voorraden zijn schaars. Er is een beperkt aantal gazen wat je kan gebruiken tijdens een operatie en de diathermie wordt in een bak met alcohol gehangen om schoon gemaakt te worden. De bijbehorende plaat om de patiënt te aarden wordt tig keer hergebruikt totdat hij echt helemaal niet meer plakt. De patiënten worden zonder beeldvormend onderzoek op het operatieprogramma gezet. Zo doe ik, als oud-urologisch assistent, onverwachts toch nog wel eens een hydrocele correctie!

Hoe combineer je werk en privé?

Het vergt van ons hele gezin inzet en flexibiliteit. Mijn man is interventie-radioloog en hij heeft vannacht nog tot half vijf een bloeding staan coilen. Hij werkt dichter bij huis dan ik en toen de kinderen klein waren bracht hij ze vaak naar de voorschoolse opvang. Onze kinderen waren altijd steevast de eerste die bij de BSO gebracht werden en de laatste die werden opgehaald. Echte dokters kinderen!

’s Avonds eten wij nooit om zes uur, eerder half 8. Het lukt ook niet om de kinderen ‘op tijd’ naar bed te doen, want dan zijn wij net thuis en wil ik graag nog even met ze praten of spelen. Gelukkig zijn het ontzettend vrolijke kinderen, die het goed doen op school en daarnaast naar sport- en muziekles gaan. Ze hebben zich ontwikkeld tot hele flexibele mensen, die prima zelf een boterham met pindakaas kunnen maken. 

Ik hoop wel dat ze later niet gaan zeggen dat ik er nooit was. Een paar jaar geleden trok ik mijn jas aan om naar de Albert Heijn te gaan en vroeg de jongste of ik alweer ging werken. Op dat moment had ik het gevoel dat ik het allemaal goed regelde, maar merkte hij toch dat ik vaak van huis was. Aan de andere kant ben ik, als ik geen dienst heb, ook echt thuis. Mijn leven bestaat uit niet veel meer dan mijn werk en mijn gezin en daar ben ik ook helemaal happy mee.

Wat doe je om te ontspannen?

Ik vind het heel leuk om creatief bezig te zijn. Mijn hobby’s zijn macrofotografie, schilderen en miniatuur huisjes bouwen. 

Wat is je drijfveer?

Ik heb altijd gedaan wat ik leuk vind en mijn hart gevolgd. Ik had nooit van tevoren gedacht dat ik dit werk nu zou doen. Het past echter bij mij en ik trek het aan als een jasje. Ik ga elke dag fluitend naar mijn werk en ik denk nog steeds dat ik het mooiste vak heb. Van alle operaties blijft de Whipple procedure voor mij de kers op de taart.

Mocht ik het vak, om wat voor reden dan ook, plots niet meer kunnen uitvoeren, dan denk ik niet dat ik daar aan onderdoor zou gaan. In dat geval zie ik mijzelf ook een zeer gepassioneerde National Geographic fotograaf worden! Ik houd van mijn vak maar het is niet mijn identiteit. 

Wat is je ambitie voor de toekomst?

Ik zou het leuk vind om uiteindelijk opleider te worden maar misschien romantiseer ik het teveel. Het is niet meer zo dat je met zijn tweeën een wandeling gaat maken om te bespreken hoe iemand de toekomst ziet en wat die persoon van jou als opleider nodig heeft. Het draait nu veel meer om de administratieve checklist die je samen afvinkt. Dat vind ik jammer. 

Ik vind het lastig om een andere specifieke ambitie te noemen. Er verandert nu zoveel in het zorglandschap dat ons werk over tien jaar heel anders kan zijn. Tot nu toe is alles ook vanzelf op mijn pad gekomen dus die manier past ook het meest bij mij.

Heb je nog een tip voor jonge dokters?

Mijn favoriete filmquote is die uit de film “Patch Adams” met Robin Williams. Hij speelt een jonge dokter, die ‘out of the box’ denkt en handelt. Dat vindt de conservatieve en traditionele medische staf onacceptabel. Aan het einde van de film houdt hij een pleidooi. Hij zegt dan: “You treat a disease, you win, you lose. You treat a person, I guarantee you, you’ll win, no matter what the outcome”. Daar geloof ik in.